Prawo karne winno znaleźć zastosowanie wówczas, gdy danego problemu społecznego nie da się rozwiązać innymi środkami. Z zasady ultima ratio wynika, że karę dotkliwszą wolno stosować tylko wtedy, gdy kara łagodniejsza byłaby nieskuteczna. Wydaje się, że subsumpcja nieautoryzowanego użycia karty płatniczej jako kradzieży z włamaniem nie spełnia tego postulatu. Subsumpcja taka obejmuje swym zakresem wszystkie inne niż posiadacz (osoba uprawniona do posługiwania się kartą) osoby, które dokonają transakcji zbliżeniowej. Każda z tych osób wchodzi w posiadanie i używa karty płatniczej wbrew woli właściciela (banku).  Przyjęcie koncepcji, że samo przyłożenie karty płatniczej powoduje przełamanie zabezpieczenia i włamanie się do systemów bankowych (!) każe powątpiewać w sposób zorganizowania i zabezpieczania tych systemów.

Ochronę wierzytelności gwarantują posiadaczowi przepisy prawa cywilnego, finansowego
i oparta na nich umowa z bankiem (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z 28 kwietnia 2016 r., sygn. akt I KZP 3/16, Legalis nr 1442847). Ryzyko dokonania wypłaty z rachunku bankowego do rąk osoby nieuprawnionej oraz dokonanie rozliczenia pieniężnego na podstawie dyspozycji wydanej przez osobę nieuprawnioną obciąża bank. Zobowiązanie banku jako profesjonalnego podmiotu jest determinowane poprzez ustawowe obowiązki wskazane m.in. w art. 43 ust. 1 ustawy o usługach płatniczych. To bank ma obowiązek zapewnić, by indywidualne instrumenty systemu płatniczego nie były dostępne dla osób innych niż użytkownik uprawniony do korzystania z tego instrumentu.

Pogłębioną analizę zagadnienia wraz z orzecznictwem przedstawiłem w artykule do którego odsyłam.

Źródło: Prawnokarna ocena płatności zbliżeniowej  za pomocą uprzednio skradzionej karty płatniczej – studium przypadku, artykuł opublikowany w pracy zbiorowej pt. Studia nad prawem – rozważania młodych naukowców. Tom II  pod red. M. Gurdek. Oficyna Wydawnicza „Humanitas”, Sosnowiec 2023.

Autor: Adwokat Jarosław Cmok